Umutsuzluk ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide stresle baş etme stratejilerinin aracı rolünün incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Gedik Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Mevcut araştırmanın amacı psikolojik destek almak için başvuran kişilerin umutsuzluk düzeyleri ile psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişkide stresle başa çıkma tarzlarının aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın örneklemini psikolojik destek almak için başvuruda bulunan 270 (198 kadın, 72 erkek) oluşturmaktadır. Demografik Bilgi Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği aracılığı ile veri toplama işlemi gerçekleştirilmiştir. Aras?tırma verilerinin istatistiksel analizi SPSS 25.0 programı ve PROCESS Makro v3.3 sürümü ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre umutsuzluğun, psikolojik dayanıklılığın ve stresle baş etme stratejilerinin sosyodemografik değişkenler (cinsiyet, eğitim, psikiyatrik tanı alma durumu) açısından farklılaştığı görülmüştür. Umutsuzluğun, psikolojik dayanıklılığın ve stresle baş etme stratejilerinin arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla Spearman korelasyon analizi, Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıs?tır. Yapılan analiz sonuçlarına göre; 'kendine güvenli yaklaşım', 'iyimser yaklaşım' ve 'sosyal desteğe başvurma' ile umutsuzluk arasında negatif yönde anlamlı ilişki; psikolojik dayanıklılık arasında ise pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Stresle baş etme stratejileri alt boyutlarından olan 'çaresiz yaklaşım' ve 'boyun eğici yaklaşım' ile umutsuzluk arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki; psikolojik dayanıklılık ile arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Umutsuzluk düzeyi arttıkça psikolojik dayanıklılığın azaldığı görülmüştür. Stresle baş etme stratejilerinin aracı rolünü değerlendirmek amacıyla Basit Aracı Değişken Analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçları umutsuzluk ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide stresle baş etme stratejilerinin alt boyutları olan 'kendine güvenli yaklaşım', 'iyimser yaklaşım', 'sosyal desteğe başvurma', 'boyun eğici yaklaşım' ve 'çaresiz yaklaşım'ın aracı rolü olduğunu göstermiştir. Araştırmadan elde edilen bu bulgular ilgili alanyazın doğrultusunda tartışılmıştır. Araştırmanın sınırlılıklarına, klinik doğurgularına ve gelecek çalışmalar için önerilere yer verilmiştir.
The aim of the current study is to investigate the mediating role of coping strategies in the relationship between hopelessness and resilience. The study was carried out with the participation of 270 (198 female, 78 male) volunteered adults who were applied for psychological support. Data were collected using the 'Demographic Information Form', 'Beck's Hopelessness Scale', 'Resilience Scale', 'Ways of Coping Inventory'. Statistical analyses were conducted with SPSS 25.0 program and PROCESS Macro v3.3 version. In order to examine the correlation between hopelessness, resilience and coping strategies, Spearman correlation analysis, Mann-Whitney U and Kruskal Wallis tests were used. It was observed that levels of hopelessness, resilience and use of coping strategies differed in terms of gender, education level and psychiatric diagnosis. The results of the study revealed that there were significant negative correlations between self-confidence, optimism, seeking of social support and hopelesness; positive correlation between resilience. There were significant positive correlations between submissive and helpless styles and hopelessness; negative correlation between resilience. It was observed that as the level of hopelessness increased, the level of resilience decreased. The Simple Mediator Analysis was conducted in order to evaluate the role of coping strategies as a mediator. Research results showed that coping strategies (self-confident, optimistic, seeking of social support, submissive, helpless style) have mediator roles in the relationship between hopelessness and resilience. These findings obtained from the study were discussed in terms of the relevant literature. The limitations of the research, clinical implications and recommendations for future studies are included.

Açıklama

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dalı, Klinik Psikoloji Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Destek, Umutsuzluk, Psikolojik Dayanıklılık, Stresle Baş Etme Stratejileri, Aracı Etki, Psychological Support, Hopelessness, Resilience, Coping Strategies, Mediating Effect

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye