Ebeveynlerde algılanan ebeveyn kabul reddi ile çocuklarındaki duygu düzenleme becerisi arasındaki ilişkide öz yeterlilik algısının aracı rolünün incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Gedik Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmanın temel amacı, 4-6 yaş arası çocuk sahibi olan ebeveynlerin, kendi çocukluklarına ilişkin algıladıkları ebeveyn kabul reddi ile çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerisi arasındaki ilişkide ebeveynlerin öz yeterlilik algısının aracı rolünün araştırılmasıdır. Çalışmada örneklemini 200 anne ve 200 baba oluşturmaktadır. Katılımcılara 'Bilgilendirilmiş Onam Formu, Demografik Bilgi Formu, Ebeveyn Kabul Red Ölçeği, Ebeveynliğe Yönelik Tutum Ölçeği, Çocuklarda Duygu Düzenleme Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesi SPSS 25.0 programı ve PROCESS v2.16.3 sürümü ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre baba katılımcıların çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerilerinin çocuklarının cinsiyeti ve babaların eğitim seviyesi açısından; ebeveynliğe yönelik öz yeterlilik algısının eğitim düzeyi açısından; kendi annelerinden algıladıkları kabul reddin eğitim ve yaş açısından; kendi babalarından aldıkları kabul reddin ise eğitim ve çocuklarının cinsiyeti açısından farklılaştığı görülmüştür. Anne katılımcılarınsa çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerilerinin çocuklarının cinsiyeti açısından; kendi annelerinden algıladıkları kabul reddin eğitim, aile bütünlüğü ve çocuklarının cinsiyeti açısından farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ebeveynlerde algılanan ebeveyn kabul reddi, çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerisi ve ebeveynliğe yönelik öz yeterlilik algısı arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla Spearman Korelasyon analizi ve Mann-Whitney U testleri uygulanmıştır. Çalışmanın analiz sonuçlarına göre; anne katılımcıların ebeveynlerinden aldıkları red ile çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerisi arasında anlamlı negatif ilişki; çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerisi ile ebeveynliğe yönelik öz yeterlilikleri arasında anlamlı negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Baba katılımcılarda ise babalarıyla ilişkilerinde algıladıkları red ile çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerisi arasında anlamlı negatif ilişki; çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerisi ile ebeveynliğe yönelik öz yeterlilikleri arasındaki ilişkide ise anlamlı pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Hem anne olan hem baba olan katılımcılarda algılanan ebeveyn kabul reddi ile ebeveynliğe yönelik öz yeterlilik algısı arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Ebeveynliğe yönelik öz yeterlilik algısının aracı rolünün değerlendirilmesi Basit Aracı Değişken analizi ile yapılmıştır. Analiz sonucunda hem anne olan hem de baba olan katılımcılarda çocukluğa ilişkin algılanan ebeveyn kabul reddi ile çocuklarında algıladıkları duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkide, ebeveynlik görevine ilişkin öz yeterlik algısının aracı rol oynamadığı görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış, araştırmanın sınırlılıklarına değinilmiş ve gelecek araştırmalar için klinisyenlere önerilerde bulunulmuştur.
The main aim of this study is to investigate the mediating role of self-efficacy in the relationship between parental acceptance-rejection among parents and their children's emotion regulation skills. The sample consists of 200 mothers and 200 fathers. The Informed Consent Form, the Demographic Information Form, the Parental Acceptance Rejection Scale, the Parenting Attitude Scale, the Emotion Regulation Scale in Children were applied to the participants. Statistical analysis of the data was carried out with SPSS 25.0 program and PROCESS v2.16.3 version. Spearman correlation analyses and Mann-Whitney U tests were used to examine the relationships between parental acceptance rejection among parents, childrens' emotion regulation skills and parenting self-efficacy. The analysis of the mediating role of self-efficacy was investigate with Simple Mediator Variable analysis. According to the results of the study, it was observed that the father participants' childrens' emotion regulation skills differed in terms of the children's gender and the education level of the fathers, the parental self-efficacy in terms of their education level, perceived parental acceptance rejection from their mothers in terms of education and age, and perceived rejection from their fathers in terms of education and the their children's gender. Also it was observed that the mother participants'children's emotion regulation skills differed in terms of the children's gender, and the perceived acceptance-rejection their mothers differed in terms of education, and the childrens' gender. Among mother participants, a significant negative relationship between the rejection from parents and their children's emotion regulation skills, also a significant negative relationship between their children's emotion regulation skills and parenting self-efficacy were found. Among father participants, a significant negative relationship between the perceived rejection from their fathers and their children's emotion regulation skills, and a significant positive relationship between their children's emotion regulation skills and parenting self-efficacy were found. There were no significant relationships between perceived parental acceptance-rejection and parental self-efficacy in both mother and father participants. As a result of the mediation analysis, it was observed that parental self-efficacy did not play a mediating role in the relationship between perceived parental acceptance rejection in childhood and children's emotion regulation skills in both mother and father participants. The findings of the study were discussed in the light of the relevant literature, the limitations of the study were mentioned and suggestions were made to clinicians for future research.

Açıklama

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn-Kabul-Reddi, Çocuklarda Duygu Düzenleme, Ebeveyn Öz Yeterlilik, Parental Acceptance-Rejection, Childrens’ Emotion Regulation, Parental Self-Efficacy

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye