Kişilerde algılanan ebeveyn tutumu ile öz eleştiri arasındaki ilişkide öz şefkatin moderatör rolünün incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Gedik Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Algılanan ebeveyn tutumları, ebeveynlerin çocuğu yetiştirirken verdiği tüm olumlu/olumsuz davranışların, kişide oluşturduğu ve kişinin algıladığı etkilerdir. Öz şefkatin bağıntıları birçok yönden öz eleştirininkileri yansıtır. Öz şefkat, depresyon, anksiyete, stres ve düzensiz yeme gibi psikopatoloji belirtileri ile olumsuz ilişkilidir (Kelly ve ark., 2014; MacBeth ve Gumley, 2012). Öz eleştiri, yıkıcı bir şekilde eleştirel olmak yerine kendine karşı nazik olmak, kişinin sıkıntılarını tecrit etmek yerine ortak insanlığın bir parçası olarak görmek ve kişinin sıkıntısının farkında olması, bunları kaçınmadan veya onunla aşırı özdeşleşmeden yapabilmesidir (Holle ve Ingram, 2008). Örnek olarak, aşırı koruyucu tutumla yetiştiğini belirten bireylerin yetişkinlik dönemlerinde öz eleştirilerinde çarpıklıklar meydana gelebilmektedir. Üç kavram ayrı ayrı literatürde araştırılmış olmasına rağmen beraber araştırılmamıştır ve bağlantıları olduğu düşünülmektedir bu yüzden bu tezin yazılması hedeflenmiştir. Bu araştırmanın amacı, kişilerin çocuklukta algıladıkları ebeveyn tutumları ile öz eleştiri arasındaki ilişkide öz şefkatin moderatör (ılımlaştırıcı) rolünü incelemektir. Araştırmaya Türkiye'de yaşayan 18 yaş üzerinde bulunan 215 kadın, 89 erkek toplam 304 kişi gönüllü katılım sağlamıştır. Katılımcılara Demografik Bilgi Formu, uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 22.0 programından faydalanılmıştır. Araştırmada ölçeklere yönelik doğrulayıcı faktör analizi ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Ölçeklerin orijinal yapı geçerlilikleri doğrulanmış ve güvenilir oldukları saptanmıştır. Araştırma sonucunda Araştırma sonucunda, Anne Ebeveyn Tutumu'nun Öz Eleştiri'yi pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca Öz Şefkat de anlamlı çıkmıştır ve Öz Şefkat'in Öz Eleştiri ve Anne Ebeveyn Tutumu arasındaki ilişkide moderatör rol oynadığını söyleyebiliriz. Analiz sonucunda, Öz Eleştiri ve Baba Ebeveyn Tutumu arasında regresyon modeli de pozitif yönde anlamlı çıkmıştır. Öz Şefkat de moderatör rol olarak anlamlı çıkmıştır.
Perceived parental attitudes are the effects that all positive/negative behaviors of parents while raising their children have on the individual and are perceived by the adult. The correlates of self compassion mirror those of self criticism in many ways. Self compassion is negatively associated with symptoms of psychopathology such as depression, anxiety, stress, and disordered eating (Kelly et al., 2014; MacBeth and Gumley, 2012). Self-criticism is being kind to oneself instead of being destructively critical, seeing one's troubles as part of common humanity rather than isolating them and being aware of one's troubles and being able to do them without avoiding or over-identifying with them (Holle and Ingram, 2008). For example, individuals who say they grew up with an overprotective attitude may experience distortions in their self-criticism in adulthood. Although the three concepts have been researched separately in the literature, they have not been researched together and they are thought to have connections, which is why it was aimed to write this thesis. The purpose of this research is to examine the moderating role of self-compassion in the relationship between parental attitudes perceived by individuals in childhood and self-criticism. A total of 304 people, 215 women and 89 men, aged over 18, living in Turkey, participated in the study voluntarily. Demographic Information Form was applied to the participants. SPSS 22.0 program was used in the analysis of the obtained data. In the study, confirmatory factor analysis and reliability analyzes were performed for the scales. The original construct validity of the scales was confirmed and they were found to be reliable. As a result of the research, it has been determined that the Mother-Parent Attitude has a positive effect on Self-Criticism. In addition, Self-Compassion was also significant and we can say that Self-Compassion plays a moderator role in the relationship between Self-Criticism and Mother-Parent Attitude. As a result of the analysis, the regression model between Self-Criticism and Father-Parent Attitude was also found to be positively significant. Self-Compassion was also significant as a moderator role.

Açıklama

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dalı, Klinik Psikoloji Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Öz Eleştiri, Algılanan Ebeveyn Tutumları, Öz Şefkat, Self-Criticism, Perceived Parental Attitudes, Self-Compassi

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye