Israrlı takip ile yetişkin ebeveyn kabul-ret algısı arasındaki ilişkide kişilik bozukluklarının aracı rolü

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2022

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Gedik Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Kültürden, yaştan, cinsiyetten ve dinden bağımsız olarak temel bakımvereni tarafından kabul edildiğini algılaması kişinin psikolojik iyilik hali için önemlidir. Algılanan ebeveyn reddi kişilerin yetişkin yaşamlarında uyum sağlama sorunları, öfke kontrolünde yaşanan zorluklar ve kişilik bozukluklarına neden olmaktadır. Kişilik bozuklukları ise kişinin davranışlarını önemli ölçüde etkilemekte ve suç olarak kabul edilen davranışlara neden olabilmektedir. Literatürde kişilik bozuklukları ve ısrarlı takip arasında ilişki olduğunu öne süren çok sayıda çalışma mevcuttur. Bu nedenle mevcut çalışmada algılanan ebeveyn reddi ve ısrarlı takip arasındaki ilişkide kişilik bozukluklarının aracı rolü incelenmektedir. Çalışmaya yaşları 18-65 arası 473 kişi katılmıştır. Yapılan analizler sonucunda algılanan ebeveyn reddi ile ısrarlı takip arasında doğrudan bir ilişki bulunamamıştır. Ancak kişilik bozuklukları aracı değişken olarak eklendiğinde dolaylı ilişkinin özellikle algılanan baba reddinde istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir. Hem algılanan anne hem de baba reddiyle ısrarlı takip arasındaki dolaylı ilişkiye sadece histriyonik kişilik bozukluğu ortaklaşmaktadır. Buna ek olarak algılanan baba reddi ile ısrarlı takip arasındaki ilişkiye bağımlı, pasif-agresif, antisosyal, narsisistik, histriyonik, paranoid ve borderline kişilik bozuklukları etki etmektedir. Çalışmadan elde edilen bulguların ısrarlı takip fenomeninin Türkiye'deki dinamiklerini anlamak için önemli olduğu düşünülmektedir. Özellikle aile içi şiddet olayları ve ısrarlı takip vakalarının dinamiklerini anlama, tedbir alma ve önleme süreci için oldukça değerli olacaktır. Ayrıca çalışma içinde çevirisi yapılan takıntılı ilişkisel ihlal ölçeği Türkçe literatür için önemli bir katkı sağlayacaktır.
The perception of being accepted by the primary caregiver, regardless of culture, age, gender, and religion, is important for psychological well-being. Perceived parental rejection causes adaptation problems, difficulties in anger control, and personality disorders in adults' lives. Personality disorders, on the other hand, significantly affect the behavior of the person and may cause behaviors that are considered criminal. There are many studies in the literature suggesting that there is a relationship between personality disorders and stalking. Therefore, the present study examines the mediating role of personality disorders on the relationship between perceived parental rejection and stalking. 473 people between the ages of 18-65 participated in the study. As a result of the analysis, no direct relationship was found between perceived parental rejection and stalking. However, when personality disorders are added as a mediator variable, it is seen that the indirect relationship is statistically significant, especially on perceived paternal rejection. Only histrionic personality disorder is common in the indirect relationship between perceived maternal and paternal rejection and stalking. Dependent, passive-aggressive, antisocial, narcissistic, histrionic, paranoid, and borderline personality disorders affect the relationship between perceived paternal rejection and persistent stalking. It is assumed that the findings are important to understand the dynamics of the stalking phenomenon in Turkey. In particular, understanding the dynamics of domestic violence incidents and stalking is very important for the process of taking precautions and preventing them. In addition, the obsessive relational intrusion scale translated in the study will make an important contribution to the Turkish literature.

Açıklama

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dalı, Klinik Psikoloji Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Israrlı Takip, Ebeveyn Kabul-Ret, Kişilik Bozuklukları, Stalking, Parental Acceptance-Rejection, Personality Disorders

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye