19.yy. sonundan günümüze Bağdat caddesi ve yakın çevresi konutların balkon ve bahçelerindeki değişim : Caddebostan Mahallesi örneği

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2022

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Gedik Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bağdat caddesi ve çevresi, düzenli planlama sonucu oluşmuş, gecekondu sorunu olmayan bir bölgedir. Günümüze kadar çoğunlukla orta ve orta-üst sınıf ikamet etmiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kentsel gelişim sürekli olarak artmıştır. Osmanlı imparatorluğu zamanında saray erkanı ve saraya yakın kişilerin, sayfiye amaçlı olarak inşa ettirdiği köşklerle yerleşim başlamıştır. Cumhuriyetin ilanı sonrası konut tipolojisi farklılaşsa bile bölgenin değeri korunmuş ve her dönem tercih edilirliği devam etmiştir. 1999 Gölcük depremi sonrası risk oluşturan yapılara çözüm getirmek ve yapı stoğunun yenilenmesi amacıyla Kentsel Dönüşüm Yasası çıkarılmıştır. Konut sahiplerini kentsel dönüşüme teşvik etmek amacıyla ; 2006 yılında Emsal 2.07 ye çıkarılmış, yükseklik serbest bırakılmıştır. İstanbul'un diğer ilçelerinde zemin ve benzeri sebeplerle riskli yapıların sayısı daha fazla olmasına rağmen 2012 yılından sonra bölgenin yüksek kar vaadeden koşulları özellikle Kadıköy bölgesinde Kentsel Dönüşüm adı altında müteahhitlerin faaliyetlerinin artmasına sebep olmuştur. Dönüşümlerle birlikte artan yoğunluk, kent yaşamını etkilemiş, demografik yapının da değişmesiyle kentsel kimlik her geçen gün giderek yok olmuştur. Bağdat caddesi ve çevresinde başlayan bu kentsel dönüşüm, burada yaşayanların hayatına, toz, gürültü, çevre kirliliği, artan trafik, kaybolan yeşil doku, sağlık gibi problemleri de eklemiştir. Binalar yenilenirken, bahçelerini ve tarihi ağaçlarını da artık geri gelmeyecek şekilde yitirmişlerdir. Yeni yapılan konutlarda otopark katlarının parsel sınırlarına kadar yaklaşması sonucu ağaçlar tümüyle ortadan kalkmaktadır. Otopark katının üzerinde bırakılması zorunlu tutulan 50-60 santimlik toprak yüksekliği ise ağaç yetişmesine imkan vermeyecek bir ölçüdür. Bu kısımlarda ancak süs bitkileri yetiştirilebilmekte veya çoğu apartmanda arka bahçe alanı da tümüyle açık otopark kullanımında olmaktadır. Hava fotoğrafları bölgede azalan bahçeleri ortaya koymaktadır. Bölgede hali hazırda yetersiz olan yeşil alan oranları kentsel dönüşüme giren her yapıyla birlikte daha azalmaktadır. Tüm bunlarla birlikte, eski yerleşimin sayfiye karakterli evlerinin göstergesi olan geniş ve kullanışlı balkonlar, yeni yapılarda tamamen ortadan kalkmışlardır. Bu çalışmada, Bağdat caddesi ve yakın çevre konutlarındaki bahçe ve balkonların 19. yüzyıl sonrası dönemlerde nasıl kullanıldığı, kullanım biçimlerinin kentsel ve mimari çevreye etkileri incelenmiştir. Karşılaştırmalı veriler ortaya konularak zaman geçtikçe daha yoğun bir yapılaşma tehdidi altında olan bölgedeki bahçe kaybını belirlemek, konutlarda giderek küçülen veya hiç kalmayan "balkon" mekanındaki değişimi göstermek ve mevcut durumu belgelemek amaçlanmıştır.
Bağdat Avenue and its surroundings are a region that has been formed as a result of a regular planning implementations starting at the end of the 19th century and until recently, mainly middle and middle-upper class have been residing in the area. It is a region where an urban development has been increased continuously since the second half of the 19th century. The settlement, started with the mansions built by the administrative class of the Ottoman Palace as country houses to be utilised in summers and preserved its value even though the housing typology changed after the proclamation of the republic, and the appealing of the region increased constantly. In the 20th century, Kadıköy generally went through a rapid urban transformation which had a major impact on the Bağdat Avenue and its vicinity. The urban transformation decisions taken following the 1999 Gölcük earthquake and the high-profit conditions of the region caused the activities of the contractors to expand especially after the year 2012. The excessive increase in the population of the region influenced the urban life, and the urban identity that was particular to the area has been gradually disappearing. Such urban transformation approaches, which started on Bağdat Avenue and its surroundings, has added problems such as dust, noise, environmental pollution, increasing traffic, disappearing green tissue, and health issues to the lives of those living in the area. While the buildings are being renovated, they have also lost their gardens and historical trees irreversibly. In newly built houses, basement parking floors are built by approaching the parcel boundaries. Consequently, the trees are completely disappeared. The 50-60 cm soil height, which is required to be left above the parking floor, is insufficient to allow trees to grow. Only ornamental plants can be grown in these parts, or in most apartment blocks the backyards are is completely reserved for outdoor parking. Aerial photographs reveal the dimishing gardens in the area. The green area ratios that are already insufficient in the region, are decreasing with each new building that undergoes an urban transformation. Along with all these, those balconies articulating the reflections of the life styles and architectural preferences in the era are completely disappeared in the new buildings. In this study, the way gardens and balconies are used in Bağdat Avenue and nearby residences and the effects of their usage on the urban and architectural environment during the period from 19th century to the present were examined. By presenting the comparative data, it is aimed to determine the loss of gardens in the region, which is under the threat of more intense construction as time passes,and the spatial need for the "balcony", which is gradually decreases in size or no longer exists in residences, and to document the current situation.

Açıklama

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mimarlık Ana Bilim Dalı, Mimarlık Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Bahçe, Balkon, Kadıköy Bölgesi, Bağdat Caddesi, Kentsel Kimlik, Kentsel Dönüşüm, Garden, Balcony, Kadıköy District, Bağdat Avenue, Urban Identity, Urban Transformation

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye