Mesleki ve teknik liselerin tornacılık eğitimi iş ve işlem basamaklarının iş sağlığı ve güvenliği yönünden incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Gedik Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Günümüzde teknolojide görülen gelişmelerle birlikte, üretim yöntemlerinde ileri teknolojilere sahip makine, teçhizat ve donanımlar kullanılmaya başlanılmıştır. Bu sistemleri kullanacak olan çalışanların yetiştirilmeleri ve sürdürülebilir istihdamlarının sağlanması büyük önem arz etmektedir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinin sadece tam istihdamı değil, kaliteli istihdamı da kapsadığı bilinmektedir. Bu bağlamda, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) kavramı, sanayinin ve teknolojinin gelişmesine paralel olarak büyük önem kazanmıştır. Çalışanların korunmasıyla ilgili faaliyetlerin tarihsel sürecinin M.Ö. başladığı görülmektedir. Günümüze geldiğimizde, dünyada ve ülkemizde bu alanda büyük aşamalar kaydedilmiştir. Çalışanların iş risklerine ve meslek hastalıklarına yönelik korunmaları için, ILO, WHO ve diğer kuruluşlar tarafından çalışmalar yürütülerek direktifler ortaya konmuştur. Ülkemizde de gelinen süreçte son olarak, 30 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazete'de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası yayınlanarak, buna bağlı yönetmelikler çıkartılarak yürürlüğe konulmuştur. 2004 yılında yayınlanan OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ISO tarafından yeniden yapılandırılarak, ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemine geçilmiştir. Ancak, iş kazalarını ve Meslek hastalıklarını yalnızca yasal düzenlemelerle önlemek mümkün olamamaktadır. Bütün yasa ve yönetmeliklerin, çalışmaların, önlemlerin amaca ve hedefe ulaşabilmesi için, güçlü bir güvenlik kültürüne ihtiyaç vardır. İş kazalarının hem işletmeler açısından hem de ülke ekonomisi açısından büyük sosyal ve ekonomik kayıplar ortaya çıkardığı dikkate alındığında, iş kazalarının önlenmesi açısından ele alınacak en önemli konulardan biri, işletmelerde güvenlik kültürü oluşturulmasıdır. Güçlü bir güvenlik kültürün oluşturulabilmesi için, bu alanda eğitim modelleri oluşturulması gerektiği görülmektedir. Özellikle sanayideki iş kollarına eleman yetiştiren mesleki teknik okulların atölye ve laboratuvarlarında yapılan uygulama eğitimlerinde, iş sağlığı ve güvenliği, farkındalık ve güvenlik kültürü kavramı ön planda tutulması gerekir. Bu çalışmada, iş kazalarının en çok yaşandığı iş kollarından, makine sektörüne ara eleman yetiştiren Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde, Makine Teknolojisi Alan'ında eğitim gören öğrencilerin, tornacılık uygulama eğitimleri iş kazaları yönünden ele alınmıştır. Alan öğretmenlerine yönelik anket çalışması ile, müfredat doğrultusunda, tornacılık eğitimi için gerekli olan işlemler belirlenerek, en sık yapılan işlemlere ait işlem basamakları çıkartılmıştır. Bu işlem basamaklarının uygulanması sırasında ortaya çıkabilecek riskler belirlenerek, önlemler geliştirilmiştir. Bu verilere göre, öğrencilerin torna tezgahı başında yapacakları her bir uygulama sırasında ortaya çıkabilecek riskleri ve önlemlerini içeren uygulamalı iş sağlığı ve güvenliği föyleri hazırlanmıştır. Böylelikle, öğrencilerin atölye çalışmaları sırasında, iş sağlığı ve güvenliği kuralları doğrultusunda doğru tutum ve davranışları kazanmaları, güvenlik kültürü bilinciyle iş hayatına atılmalarının sağlanabilmesi için, bu alanda rehber olabilecek çalışma ortaya konulmuştur.
Today, with the developments in technology, machinery, equipment and hardware with advanced technologies have begun to be used in production methods. It is of great importance to train the employees who will use these systems and to ensure their sustainable employment. It is known that the Sustainable Development Goal covers not only full employment but also quality employment. In this context, the concept of occupational health and safety (OHS) has gained great importance in parallel with the development of industry and technology. The historical process of activities related to the protection of employees dates back to BC. appears to have begun. When we come to the present day, great progress has been made in this field in the world and in our country. For the protection of workers against work risks and occupational diseases, directives have been put forward by conducting studies by ILO, WHO and other organizations. Finally, in the process reached in our country, the Occupational Health and Safety Law No. 6331 was published in the Official Gazette on 30 June 2012 and the related regulations were put into effect. The OHSAS 18001 Occupational Health and Safety Management System published in 2004 was restructured by ISO, and the ISO 45001:2018 Occupational Health and Safety Management System was adopted. However, it is not possible to prevent work accidents and occupational diseases only with legal regulations. A strong safety culture is needed in order for all laws and regulations, studies and measures to achieve their purpose and target. Considering that occupational accidents cause great social and economic losses in terms of both businesses and the country's economy, one of the most important issues to be addressed in terms of the prevention of occupational accidents is the creation of a safety culture in enterprises. In order to create a strong safety culture, it is seen that training models should be created in this area. Occupational health and safety, awareness and safety culture concepts should be kept in the foreground, especially in the practical trainings held in the workshops and laboratories of vocational technical schools that train personnel for business lines in the industry. In this study, turning application training of students studying in the field of Machine Technology in Vocational and Technical Anatolian High Schools that train intermediate staff for the machinery sector, which is one of the lines of business where work accidents are most common, is discussed in terms of work accidents. With the survey study for the field teachers, the necessary procedures for turning training were determined in line with the curriculum, and the steps of the most frequently performed operations were extracted. Risks that may arise during the implementation of these process steps have been determined and precautions have been developed. According to these data, applied occupational health and safety leaflets containing the risks and precautions that may arise during each application that the students will make at the lathe have been prepared. Thus, a study that can be a guide in this field has been put forward in order to ensure that students gain the right attitudes and behaviors in line with occupational health and safety rules during the workshops, and to enable them to enter business life with the awareness of safety culture.

Açıklama

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı, İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Occupational Health and Safety

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye